MURALE

Mural to wielkoformatowe malowidło ścienne, które istnieje w przestrzeni miejskiej po to, by nieść konkretne przesłanie. To rodzaj sztuki zwany twórczością uliczną. Mówi o rzeczach ważnych dla społeczeństwa i pojedynczego człowieka oraz o uniwersalnych wartościach. Pozwala każdemu człowiekowi posilić się pokarmem dla ducha, zupełnie bezpłatnie. Jednocześnie budzi potrzebę rozmawiania, komentowania i wyrażania własnego zdania na temat sztuki. Mural to sztuka wyniesiona na ulicę.

MURALE WIZNY

W 2009 r. podczas obchodów 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej w Górze Strękowej doszło do spotkania członków Stowarzyszenia „Wizna 1939” z Rafałem Roskowińskim - artystą z Gdańskiej Szkoły Muralu. To właśnie wtedy narodził się pomysł, aby upamiętnić niezwykłą historię Wizny, przedstawiając ją na wielkoformatowych malowidłach ściennych – muralach.

Pierwszy mural – 2012 r.

Powstał na ścianie budynku przy ul. Czarnieckiego 159. To lustrzane odbicie zdjęcia (6x8 cm), które zostało wykonane 10 września 1939 r. przez niemieckiego żołnierza, dokładnie w tym samym miejscu, gdzie namalowano ów mural. Przedstawia on żołnierzy kpt. Raginisa, wziętych do niewoli po bitwie pod Wizną (w dn. 7-11.09.1939 r.), którzy w drodze do kościoła w Wiźnie zatrzymali się na posiłek. Powstanie tego muralu odbiło się szerokim echem zarówno w świecie artystycznym, jak i w społeczeństwie lokalnym, a nawet globalnym. Podjęto wówczas decyzję, aby przedstawić chwalebną i zarazem dramatyczną historię Wizny na kolejnych malowidłach.

Drugi mural – maj 2013 r.

Pomysłodawcami byli artyści ASP we Wrocławiu, którzy we współpracy z artystami z Gdańskiej Szkoły Muralu stworzyli malowidło inspirowane obrazami Józefa Chełmońskiego „Krzyż w zadymce” i „Żurawie”. Jest on pochwałą nadnarwiańsko-biebrzańskiego krajobrazu, który okala Wiznę i okolicę, a symbolizują go żurawie. Ponadto widoczny na nim krzyż upamiętnia działania powstańcze z 1864 r., które miały tutaj miejsce. Mural został namalowany na ścianie budynku piekarni przy ul. Pawła z Wizny.

Trzeci mural „Monte Cassino” – 2014 r.

Inicjatorem jego powstania było Stowarzyszenie „Wizna 1939”. To swego rodzaju hołd oddany w 70. rocznicę bitwy pod Monte Cassino biorącej w niej udział trzydziestoosobowej grupie żołnierzy pochodzących z Wizny i okolic. Mural namalowano na ścianach budynku znajdującego się przy ulicy Czarnieckiego 78, która w tym miejscu krzyżuje się z ulicą 1000-lecia. Ze ścian pokrytych malowidłem patrzą na przechodniów twarze mężczyzn – żołnierzy, które artyści namalowali na podstawie zdjęć otrzymanych od ich rodzin. W tle widoczne są słynne czerwone maki.

Czwarty mural – wrzesień 2014 r.

To portret poświęcony pamięci Władysława Raginisa – kapitana Korpusu Ochrony Pogranicza, który dowodził obroną odcinka Wizna (w dn. 7-11.09.1939 r.), pośmiertnie awansowanego do stopnia majora (2012 r.) Uśmiechnięty kapitan spogląda z wielkiego malowidła, które powstało na ścianie budynku przy skrzyżowaniu drogi krajowej Białystok - Łomża z drogą Wizna -Jedwabne. Jego autorem jest Wojciech Woźniak, który współpracował z Klaudią Szlachecką. Portret wykonany na podstawie zdjęcia udostępnionego przez rodzinę kapitana, jest jego wiernym odbiciem. Nocna sceneria, w jakiej jest utrzymany, miała nadać dziełu wrażenie swoistego pośmiertnego medalionu. Na muralu umieszczono również fragment listu z marca 1942 r. napisanego przez technika drogowego Józefa Wiśniowskiego do Marii, siostry mjr Raginisa, w którym informuje ją o śmierci oficera: „W końcu z obywatelskiego obowiązku donoszę: ś.p. Kapitan Wojsk Polskich Raginis poległ na polu chwały jako wielki bohater, rycerz o wielce szlachetnym charakterze. Zamarło ciało Jego, ale Duch i Cień żyć będzie w historii i u okolicznej ludności po wieczne czasy." Uroczyste odsłonięcie portretu nastąpiło w 75. rocznicę śmierci bohatera.

Piąty mural „Deportacje na wschód” – 05 maja 2015 r.

Upamiętnia wywózki na Wschód ok. 150 wiźnieńskich rodzin (w latach 1940-1941). Inicjatorami jego powstania byli potomkowie rodziny Państwa Dobrońskich, której historia została na nim przedstawiona. Po prawej stronie znajduje się portret tejże rodzinny. Na muralu uwieczniono również dziewczynkę, która upamiętnia mamę Dariusza Szymanowskiego (prezesa Stowarzyszenia „Wizna 1939”). Dziecko przez okno obserwowało odjeżdżających na furmance rodziców. Budynek, na ścianie którego powstało dzieło, stoi przy ulicy Cmentarnej, nieopodal cmentarza parafialnego.

Szósty mural – maj 2016 r.

Studenci upamiętnili na nim partyzantów - żołnierzy Armii Krajowej z placówki Wizna. Zamysłem artystów było przedstawienie żołnierza powracającego do domu, który zwrócony w kierunku bagien biebrzańskich, zastanawia się, czy wrócić do domu i zgodzić się z obecną sytuacją w państwie czy dalej walczyć? Brzozowy krzyż, umieszczony po lewej stronie, oznacza pewną śmierć, która go czeka, jeśli powróci na pole bitwy. Mężczyzna musi dokonać wyboru… Mural powstał na ścianie budynku przy ulicy Czarnieckiego 128, gdzie podczas II wojny mieścił się posterunek niemieckiej żandarmerii.

Siódmy mural – wrzesień 2016 r.

Ostatni z murali, poświęcony jest porucznikowi Stanisławowi Brykalskiemu (pośmiertnie awansowanemu do stopnia kapitana w 2012 r.), zastępcy dowódcy obrony odcinka Wizna – kapitana Raginisa. Porucznik zginął 9 września 1939 r. śmiertelnie raniony odłamkiem pocisku.